TƯƠNG LAI LOÀI NGƯỜI TRONG KỶ NGUYÊN AI: CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC KHÔNG THỂ TRÁNH KHỎI

Từ cuốn sách đến góc nhìn của một nhà giáo dục AI

Khánh Nguyễn – một chuyên gia và nhà giáo dục AI, vừa hoàn thành khóa dạy AI đầu tiên của mình, đồng thời chia sẻ cảm nhận về một cuốn sách tâm huyết ông đã đọc. Cuốn sách này không chỉ mở ra những viễn cảnh tương lai của thế giới mà còn giúp ông khẳng định tầm nhìn lớn lao: giúp 20 triệu người Việt Nam tiếp cận AI và làm chủ nó trong đời sống lẫn công việc.

Cuốn sách không chỉ là một tài liệu dự đoán về tương lai, mà còn là lời cảnh báo sâu sắc từ những chuyên gia như giáo sư Kai-Fu Lee – người từng làm việc tại Microsoft, Apple và hiện là nhà đầu tư công nghệ hàng đầu. Những gì ông dự đoán không phải là khoa học viễn tưởng mà là thực tế gần kề. Tương lai ấy bao gồm cả ánh sáng lẫn bóng tối, nơi con người phải tìm cách thích nghi để không bị cuốn trôi.

Dự đoán: Thế giới 10-20 năm tới

Những bức tranh mà tác giả vẽ ra về tương lai không khỏi khiến chúng ta phải suy ngẫm:

1. 5% quyền lực kiểm soát 95% còn lại
   Một nhóm nhỏ – những người nắm giữ quyền lực công nghệ – sẽ chi phối gần như toàn bộ xã hội. Phần lớn dân số có thể bị đẩy vào thế bị động, sống nhờ vào các chính sách như thu nhập cơ bản toàn dân (UBI). Điều này làm dấy lên nỗi lo về một tương lai mà "95% dân số" trở thành những cá thể vô dụng, sống một cách thụ động như những con gà công nghiệp.

2. Nguy cơ diệt vong của giống loài thông minh
   Con người, dù thông minh, không tránh khỏi sự mong manh trước sự thay đổi. Kỷ nguyên AI có thể sẽ là “thử thách cuối cùng” mà loài người phải đối mặt, giống như các loài Homo sapiens khác đã từng bị diệt chủng trước đây.

3. Công việc biến mất, nhưng không phải tất cả
   Từ lái xe, sửa chữa đến nhiều ngành nghề phức tạp, mọi thứ đều có thể được thay thế bởi AI và robot. Tuy nhiên, các ngành nghề liên quan đến chăm sóc con người, đặc biệt là người già, vẫn là mảnh đất "bất khả xâm phạm."

4. Thế giới số hóa và sự xâm lấn của AI
   Công nghệ blockchain, metaverse, tài sản số… sẽ định hình toàn bộ đời sống. Từ cầu nguyện, giải trí đến mua sắm, mọi thứ đều chuyển dịch vào không gian số, làm mờ ranh giới giữa thực và ảo.

5. Chiến tranh và đạo đức AI
   Việc máy móc được lập trình để giết người trong chiến tranh đặt ra câu hỏi lớn về đạo đức. Điều gì sẽ xảy ra khi con người không còn kiểm soát được công nghệ mà chính mình tạo ra?

6. Lái xe tự động và lựa chọn đạo đức
   Một ví dụ tiêu biểu cho thấy AI không chỉ là công cụ, mà còn đặt ra những bài toán đạo đức. Liệu một chiếc xe tự lái nên bảo vệ chủ xe hay những người khác trên đường? Đây là câu hỏi không dễ trả lời, thậm chí với cả các nhà lập pháp.

Giải pháp: Làm thế nào để không trở thành “gà công nghiệp”?

Khánh Nguyễn, sau khi hoàn thành khóa dạy AI đầu tiên của mình, không chỉ phân tích tương lai mà còn đưa ra những lời khuyên thực tế. Ông nhấn mạnh rằng, trong thế giới AI, chúng ta không thể ngồi yên mà phải hành động ngay hôm nay. Dưới đây là những giải pháp ông đề xuất:

1. Sở hữu tài sản hữu hình:
   Khi thế giới số hóa, việc sở hữu đất đai, đặc biệt ở những vùng nông thôn yên tĩnh, sẽ trở thành cách để con người duy trì sự tự do khỏi sự giám sát của AI. Đây không chỉ là chiến lược tài chính mà còn là chiến lược sinh tồn.

2. Đầu tư vào công nghệ:
   Các công ty công nghệ lớn như Nvidia, Microsoft, Apple… là "cỗ máy tăng trưởng" trong kỷ nguyên AI. Việc đầu tư sớm vào những tập đoàn này có thể giúp bạn đứng vào hàng ngũ “giới chủ.”

3. Xây dựng hệ sinh thái đào tạo:
   Nền tảng như Aihoc.net hay Aitranh.com sẽ là cầu nối giúp cộng đồng nắm bắt công nghệ AI một cách chủ động. Chúng không chỉ phổ cập tri thức mà còn tạo ra giá trị kinh tế lâu dài.

4. Học tập liên tục:
   Hãy nhớ rằng, AI không bao giờ ngừng học hỏi. Vì vậy, con người cũng phải học không ngừng. "Unlearn – Relearn" (Học lại những điều mới) là triết lý sống còn trong thời đại này.

Hành động ngay hôm nay – Vì tương lai ngày mai

Như Khánh Nguyễn đã chia sẻ: “Anh em muốn con em mình không trở thành vô dụng, hãy hành động ngay từ bây giờ.” Chúng ta không thể đợi đến khi AI kiểm soát mọi thứ mới bắt đầu chuẩn bị. Học tập, đầu tư và xây dựng hệ sinh thái là những bước đi không thể thiếu để duy trì giá trị con người.

Đăng ký ngay các khóa học AI hoặc tự mình tìm hiểu qua sách vở, trải nghiệm thực tế. Đừng để tương lai biến bạn thành “gà công nghiệp” – hãy làm chủ nó ngay từ hôm nay.

Link tham khảo khóa học AI của Khánh Nguyễn:
https://anhoa.edu.vn/pages/ai4s/

Tương lai là một bức tranh với ánh sáng và bóng tối. Nhưng quyền lựa chọn màu sắc vẫn nằm trong tay chúng ta.